HARDENBERG – VORDEN

Hardenberg – Ommen

21 maart 2021

De weersverwachtingen zijn veelbelovend, dus besloten we een paar dagen geleden weer wat etappes van het Pieterpad te gaan lopen. We boekten voor vandaag een kamer in Hotel De Zon in Ommen en voor morgen het Fletcher Hotel in Hellendoorn. Een B&B in Holten houden we in beraad. We hebben er zin in! Om 7 uur vanmorgen gaat de wekker af en even na 8 uur trekken we de deur achter ons dicht. Op zondag rijdt bus 54 voor het eerst pas om 9:05 dus lopen we naar het station. Omdat op het spoor tussen Rotterdam en Utrecht wordt gewerkt nemen we om 8:46 de trein richting Amsterdam, stappen we in Leiden over op de trein naar Groningen om in Zwolle weer over te stappen op het Blauwnet naar Hardenberg, waar we dan uiteindelijk om 12 uur aankomen, een lange zit dus. Vanaf het station is het nog een stief kwartiertje lopen naar de Vecht, ons beginpunt voor vandaag. Het is koud, vooral als de wind in je gezicht blaast. Onze donzen jackjes blijken geen overbodige luxe. Met de handen diep weggestopt in de zakken houden we de pas er goed in. De wildwater kanowaterval net buiten het dorp is spectaculair. Twee pompeuze Duitsers in wetsuits geven in hun kleine, fel gekleurde kano’s, een demonstratie.

Al vrij snel, nog voordat we kunnen afslaan naar het Sumpelpad, worden we, omdat het fietspad is opgebroken, ‘omgeleid’ door de heuvelachtige bossen van het Vechtdal. Pas vlak voor Junne zien we de Vecht terug. Wij lopen langs het natuurreservaat Rheezermaten, door een geaccidenteerd bos op zandgrond, doorkruist met paden. De bewijzering is gelukkig tip top. In de boswachterij Hardenberg wordt flink gekapt. De tocht is een ietwat eentonig, veel bos, recht toe, recht aan, en campings. Ook hangt er een grauwsluier over het land, de wereld is zoveel vrolijker als de zon schijnt. Wandelaars en fietsers die we tegenkomen hebben de ijsmutsen weer uit de kast gehaald. Na Stegeren worden we welkom geheten op het ‘toetjesbankje’, een picknick tafel met daarvoor een koelbox met frisdrank en yoghurt, voor € 1,– per stuk. ‘Laat het u smaken en geniet van het uitzicht’, weer zo’n leuk initiatief langs de route. Na de stuw van Junne, met daarnaast de wildwater kanotrap en het sluisje, lopen we het Landgoed Junne in, particulier bezit. Als we afslaan zien we door een vrije strook in het bos, achter de jachttoren en de grazers, in de verte Ommen al liggen, maar eerst moeten we nog over het spoor en een slinger maken door boswachterij Ommen. Sahara, de zandverstuiving zien we wel, maar laten we links liggen.

De laatste kilometers over het fietspad langs de Beerzerweg zijn saai. We komen uit bij Hotel De Zon, aan de Vecht. Het is bekend terrein, zo’n 4 jaar terug  kampeerden wij met Velicia aan de Vecht, op camping De Roos in Beerze, een mooie vakantie. Op de fiets gingen we naar Ommen voor de boodschappen en pikten dan gelijk een terrasje. Al lopend komen de herinneringen weer boven. Vorig jaar gingen we als afsluiting van de vele leuke kampeervakanties met haar als verrassing naar de Algarve, Portugal. Onze laatste vakantie met haar, want nu wordt ze 13 en zal vast niet meer met opa en oma willen kamperen. Maar je weet het maar nooit, stiekem hopen we nog een beetje. Het is 5 uur als we inchecken in De Zon. We hebben een mooie kamer. Diner en ontbijt wordt op de kamer geserveerd, de tafel is al gedekt. We kunnen bestellen uit het restaurant of van de foodtruck die voor het hotel staat. Dat wordt weer even een paar dagen smullen, even geen Project Gezond, maar een lekker glaasje rood bij het eten. Op bed kijken we Netflix, naar de documentaire over Notorious Big, een rapper uit de Bronx, die op 24-jarige leeftijd werd doodgeschoten. Big maakte 2 cd’s waarvan er wereldwijd 30 miljoen werden verkocht. En dan gaat echt het licht uit.

Ommen – Hellendoorn

22 maart 2021

Om half 8 staan we op, heerlijk ontspannen, het hoofd leeg en weer vol energie. Na een lekker ontbijt op onze kamer en een gezellig praatje met de eigenaar van Hotel De Zon worden we Ommen uitgeleid door kinderkunst op stoeptegels, een leuk initiatief. Rechts ligt Het Laer, tot 1932 eigendom van een adelijke familie, waarna aangekocht door de Gemeente Ommen.

Een schitterende etappe vandaag, zo’n 21,5 km, de zon schijnt en er staat haast geen wind. Vandaag gaat het pad op en neer, we maken hoogtemeters. Na het station lopen we langs de Besthmener hooilanden naar de Besthmenerberg, de eerste top (33 meter boven NAP) van de Sallands Heuvelrug. Vanaf de uitkijktoren (73 meter boven NAP) heb je trouwens een prachtig uitzicht naar Zwolle, Nordhorn (DE), Ommen en Hellendoorn. De Besthmenerberg was volgens ons boekje in de jaren 50 van de vorige eeuw een begrip voor het nationale en internationale jeugdwerk vanwege de grote jeugdkampen. Bij het kampvuur van ‘Sterkamp’ werden door de leider Krishnamurti lezingen gehouden waarvoor zo’n 3000 volgelingen van over de hele wereld naar Ommen kwamen. In WO II waren deze terreinen ingericht als strafkamp Erika, waar onderduikers, zwarthandelaren en later Joden te werk werden gesteld. Het ging er barbaars aan toe. Na de oorlog deed het kamp nog 2 jaar dienst als strafkamp voor collaborateurs. Het kamp werd op 31 december 1946 opgeheven. Als we verder het bos inlopen zien we de 4 maquettes, ter nagedachtenis aan de slachtoffers, op de hoeken van een viersprong.

We dalen af door het gevarieerde bos naar de Beneden Regge. Voor ons ligt de Sallantse Heuvelrug. We beklimmen de Archemerberg, een stuwwal van ruim 75 meter boven NAP, gevormd tijdens de voorlaatste ijstijd, 150.000 jaar geleden. Op de top van de berg staat een stenen paal uit 1880, één van de 140 vaste punten waarmee het land met een theodoliet werd opgemeten. Daarnaast een roestvrijstalen maquette, 360° graden rond, met de namen van de plaatsen die je van hieruit kunt zien. Helaas niet vandaag, want de zon heeft zich nu verscholen achter een wolkendek. In de schuilhut drinken we koffie en dalen af. We zien de 80-100 jaar oude coniferen met de laatste jeneverbessen. Ze worden bedreigd in hun bestaan omdat het land teveel in cultuur is gebracht, de mens heeft de woeste gronden bedwongen!

Na de afdaling stuiten we op de ‘Dikke steen’, mogelijk de grootste zwerfkei van ons land. Op verzoek van de burgemeester van Ommen werd aan het eind van de 19e eeuw de steen uitgegraven. Toen de werklieden echter stemmen meenden te horen sloegen zij op de vlucht. De steen bleef half uitgegraven achter en kwam nooit op het plein voor het stadhuis te liggen. We wandelen door het prachtige Lemelerberg Natuurreservaat, waar familie van de Schiedamse K.bouter weer een mooi stekkie heeft gevonden. Een dennenboom is al in paassfeer uitgedost, met paaseieren en een legkip. Dit is de streek van de paasvuren. Onderweg zagen we ook al een stapel dennentakken met vers groen voor een paasvuur. De dorpen onderling strijden zelfs met elkaar wie het grootste paasvuur heeft. Bij het Hof van Salland steken we het Overijsselsch Kanaal over, dat ter plekke is afgedamd en sinds 1964 dan ook niet meer in gebruik is. Langs de bosrand liggen achter elkaar 2 mooie natuurkampeerterreinen, om te onthouden. Bij het Meineszkanaal, het verlengde van de Boksloot, buigen we af.

Een mooi pad, met aan beide zijden fraaie bomen en rechts het water. Het kanaal is gegraven in opdracht van de familie Meinesz om afval, drek uit Zwolle, naar de woeste gronden te vervoeren om ze te bemesten. We lopen door het bos, langs het verpleeghuis “Krönnenzommer”, van oudsher een sanatorium, nu een woonzorggroep. Via de Koetreeweg lopen we het bos uit om af te buigen naar de Noord Esweg en door het cultuurlandschap Hellendoorn in te lopen. Het Fletcher hotel ligt min of meer op de route. Na een warme douche en een vette hap loggen we in bij StepBridge, voor een avondje bridge bij Schiedam 59. We scoren niet hoog en missen zelfs 3 opgelegde slems. De kamers zijn gehorig, onze buren praten aan één stuk en uit de andere kamer komt stichtelijke muziek.

Hellendoorn – Holten

23 maart 2021

Ons ontbijt moeten we beneden in de eetzaal ophalen, waar het buffet staat uitgestald, maar ontbijten moet op de kamer. Als we het hotel uitlopen schijnt de zon al lekker, helaas is dat maar voor even. We raken al direct aan de praat met 2 Pieterpadters, een leuk en spontaan stel uit Emmen, dat vannacht ook in het Fletcher Hotel sliep. Het Pieterpad is hun LAW debuut, gestimuleerd door Corona. Ze wisselen werken, hij als buschauffeur en zij vertelt het verhaal niet en wij vragen er niet naar, en wandelen met elkaar af. Ze wonen in Emmen en stappen vandaag in Holten weer op te trein naar Almelo en van daaruit naar Hardenberg, waar hun auto staat. We zullen ze vandaag nog meerdere keren tegen het lijf lopen en gezellig met ze babbelen. Noar ‘t Hilgenlaand, zo begint onze etappe vandaag, van Hellendoorn naar Holten. Een prachtige, afwisselende etappe met bos, heide en cultuurgronden, genaamd Sallandse heuvelrug. Vandaag een korte etappe, 16 km. Je past je aan aan de afstand, je stelt je er op in. We doen het vandaag op ons gemak, maken volop foto’s en filmopnames. Vlakbij Nijverdal, na de kruising met de spoorlijn Zwolle-Almelo, hebben we onze eerste geschiedenisles van vandaag, ‘Schuldig Landschap’, een uitdrukking van Armando (schilder/schrijver, overleden in 2018). Kamp Twilhaar, een oorspronkelijk Nederlands werkkamp, later tijdens de bezetting een ‘Durchgangslager’ voor Joden. Twee gedenkstenen en een replica van de houten toegangspoort houden de herinnering levend. Op de gedenkstenen 2 dezelfde foto’s, 1 scherp en 1 vaag, als symbool voor de vluchtigheid van het leven en onze herinneringen. De kreet ‘Nooit meer’ kan wel begraven worden. Met de opkomst van het fascisme anno 2021 in Nederland, hebben ze 28 van de 150 zetels in de kamer veroverd. De geschiedenis herhaalt zich. Wordt de soep niet zo heet gegeten? De leiders van de 3 partijen afficheren zichzelf met de hedendaagse sterke leiders, met fascistische trekken. Fascistische leiders hebben altijd talrijke volgers, die achteraf spijt hebben.

Na het kamp ligt de in 1973 gebouwde, en onlangs gerenoveerde, Schaapskooi Twilhaar. De kudde zou zijn opgeheven om de korhoen te kunnen beschermen, maar buiten, binnen een omheining, staan nog wel schapen met hun lammeren. Een korhoen komen we vandaag niet tegen. Het uitzicht op de Haarlerberg zal op zonnige dagen fantastisch zijn, maar helaas is het nu bewolkt. Voordat we de hei oplopen zien we de eiken strubben en jeneverbessen. De strubben, uit 1 boom uitgelopen tot forse 3, 4 of meer bomen, werden vroeger benut als hakhout. Via het smeltwater dal, 150.000 jaar oud, komen we op het Noetselerveld, een oud heidegebied, nu bebost en vandaar de naam Sikkelbosch. Onlangs is hier flink gekapt om het leefgebied van de nog steeds voor ons onzichtbare korhoen, symbool voor het Nationaal Park, te vergroten.

We bestijgen de Holterberg. An herinnert zich dat ze eind jaren 90 met een vriendin op zoek was naar deze ‘berg’ en teleurgesteld was over de omvang hiervan. Datzelfde gevoel bekruipt haar vandaag weer. We dalen af naar de Oude Hellendoornseweg, vroeger de verbindingsweg tussen de dorpen, over de woeste gronden, voordat deze werden bebost. Op de Pieterpad Wandelaars pagina van Facebook lazen we gisteravond de waarschuwing van iemand dat je hier goed op moet passen dat je niet het Marskramerpad gaat volgen in plaats van het Pieterpad, want dan zou je een flink aantal extra stappen moeten zetten. Aangekomen op dat punt zien we de Pieterpadters uit Emmen weer en met zijn 4-en zijn we het er over eens dat het toch knap is als je hier de verkeerde kant op weet te gaan. Hier nemen we afscheid van elkaar, zij willen de trein van even voor 3 uur halen en moeten dus doorlopen.

Hier begint ook onze 2e geschiedenisles van vandaag, het Wereldtijdpad. We volgen 1933 tot heden en zijn natuurlijk in het bijzonder geïnteresseerd in onze geboortejaren, 1952 en 1954. Vlak voor Holten staan nog 2 kunstwerken, van waar af je uitkijkt naar het bos en de stad, met uitleg van de namen van Holten en Rijssen; de houten uiteinden van de bij een storm met orkaankracht, lang geleden, uit het westen gevelde bomen die wezen naar Holten en de kruinen, rijzen, die wezen naar Rijssen. Bij B&B Noordenberg, waar we zullen overnachten, moeten we nog even wachten totdat de Joke en Gerhard thuis komen. We slapen in het voormalige kantoortje achter het woonhuis, een mooie ruimte met een heerlijke warme douche.

Holten – Laren

24 maart 2021

Vandaag een korte etappe, 15 km van Holten naar Laren. Even na 9 uur nemen we afscheid van Joke en Gerhard van B&B de Noordenberg, waar we heerlijk geslapen en ontbeten hebben. De zon schijnt en voorlopig lijkt het een prima wandeldag te worden. Via het Eltapad, recht tegenover B&B De Noordenberg, pakken we het pad weer op. De jassen laten we uit, alhoewel het nog wel fris is. In Beuseberg, een buurtschap van enkele verspreid staande huizen op de laatste uitlopers van de Overijsselse stuwwallen, staat een grote kei met de tekst ‘hand in hand de toekomst in’. We trekken het coulissen landschap van de Achterhoek in, over onder meer holle wegen en de A1. Veel te beleven is er niet. Het pad langs de Schipbeek, aan weerszijden omzoomd door mooie, hoge beuken, is een leuke onderbreking. Sommige beuken hebben warrelknoesten (een tumorachtige groeiaandoening, zo lezen we later in het blad Roots). Voor ons de 181 meter hoge zendmast van Markelo. Vroeger kon de Schipbeek flink buiten zijn oevers treden, maar nu is ze getemd en regelen stuwen de waterstand.

Vlak voor Landgoed Verwolde, bij het Verwoldsehof, kopen we een Pieterpadpoppetje om KiKa te steunen en drinken koffie, heerlijk in het zonnetje. Het aantal mede Pieterpadters die we vandaag tellen loopt nu op tot 9. We beginnen aan onze laatste kilometers naar Laren, langs Landgoed Verwolde. De tuin en winkel zijn vanwege Corona gesloten. De dikke boom lopen we voorbij, zonder er erg in te hebben. Op het landgoed verspreid liggen diverse boerderijen met de kenmerkende groen-gele luiken. Langs de lanen de rododendrons, helaas nu nog in de knop. Langs de tot villa omgebouwde pastorie lopen we Laren in.

Bij de NH kerk staan we besluiteloos stil, nemen we de bus naar Deventer en vandaar terug naar Schiedam, of lopen we morgen toch nog naar Vorden, het 1e boekje uit? De 2 Sittardse Pieterpadters, die net als wij vannacht bij Joke en Gerhard sliepen, stoppen voor een praatje. De ene, een geoefend wandelaar, is nog fief, maar de ander zit er duidelijk doorheen, hij loopt letterlijk op zijn tenen. Gisteren liepen ze van Ommen naar Dronten, 39 km, en dat was duidelijk te veel voor de ongetrainde wandelaar, hij heeft flink wat blaren gelopen. Ze lopen nu door tot Vorden, nog 13 km te gaan! Wij hakken de knoop door en boeken een ‘bedstee’ kamer in het onbemande Achterhoek hotel. De formule doet denken aan de hotels die je in Frankrijk langs de snelwegen vindt. Kleine, maar zeer doelmatig ingerichte, schone kamers met een prima douche. Na een verkwikkende douche slenteren we door het kleine dorp. Alleen de Plusmarkt, Wijnand de wereldbakker en Aris frieterie zijn open, de restaurants zijn gesloten. Dat wordt dus weer niet echt een Project Gezond maaltijd vanavond. Bij Aris frieterie kopen we een ijsje, dat we op het terras van een restaurant, waar we via affiches worden uitgenodigd om vooral lekker op het terras te gaan zitten, opeten.

Laren – Vorden

25 maart 2021

Na een goede nachtrust in Hotel De Achterhoek en een ongezond maar smaakvol ontbijtje met croissants en lekkere koffie to go van Wijnand de Wereldbakker beginnen we aan etappe 13, van Laren naar Vorden. Het zonnetje schijnt, het is prima wandelweer. We starten bij de NH kerk, gebouwd in 1835 en een fraai voorbeeld van een ‘waterstaatkerk’. Deze kerken werden gebouwd met overheidssteun en door waterstaatsingenieurs ontworpen. Ze zijn herkenbaar aan de neoclassicistische architectuur en het klokkentorentje. Een echte toren was te duur.

Na een aantal kilometers zien we Huis ‘t Ross, een tot landhuis omgebouwde pachtboerderij. Het landschap is niet opwindend totdat we het Twentekanaal zijn overgestoken. Typisch De Achterhoek. Kort na het Twentekanaal, een in de jaren 30 van de vorige eeuw met de hand gegraven kanaal tussen Zutphen en Enschede, steken we via de Boevinkbrug de Berkel over. De Berkel is een oude vaarverbinding tussen Zutphen en de Achterhoek. Er wordt geprobeerd de Berkel, die in de loop van de 20e eeuw getemd is door kanalisatie en aanleg van stuwen, terug te brengen in haar oude luister, hetgeen goed te zien is vanaf de brug. Naar het oosten ruig en mooi, naar het westen gepolijst en saai. De etappe van vandaag is maar 13 km. Tijd zat dus om een uitstapje naar de Staringkoepel te maken, 1 km heen en 1 km terug. De 2 verdiepingen hoge thee-koepel werd door dichter A.C.W. Staring in 1850 hier aan de Berkel voor zijn dochter gebouwd. Teleurgesteld zijn we als blijkt dat we geen beweging krijgen in het trekpontje, dat aan de overkant ligt. Terug op het pad zien we pas het bord waarop keurig wordt aangegeven dat, in verband met Corona, de koepel tijdelijk is gesloten en het pontje niet werkt. Landgoed Veldhorst en het Grote Veld, ooit uitgestrekt heideterrein dat na 1920 beplant werd met naaldbos, maakt veel weer goed.

Het daarin gelegen Kienveen, is een juweeltje en gezeten op een bankje, etend van het Pieterpadtaartje van Wijnand de Wereldbakker, is het puur genieten. Pas op de Larenseweg komen we vandaag de eerste Pieterpadters tegen, 2 dames die vertwijfeld voor een rood-wit bordje bij een slagboom staan, links af op een pad naar het oosten, of rechtdoor? Op hun vraag geeft Hans aan dat zowel het boekje als de GPS rechtdoor zegt. Wij lopen door en al snel halen ze ons in. Ze stiefelen goed door en negeren de afslag naar Het Enzerinck. Zo ben je natuurlijk snel thuis, maar ze missen wel de mooie buitenplaatsen Het Enzerinck en Den Bramel. Het is idyllisch tussen de hoge beuken en dennen te lopen. Vlak voor Den Bramel worden we door 3 Pieterpadters ingehaald. Als ze stoppen voor een foto van de mooie buitenplaats, roept An, ‘zo heren, wij zijn thuis’. Alom gelach, was dat maar waar. Zij lopen vandaag door naar Zelhem, wij stoppen in Vorden.

We kruisen de spoorbaan en op het station zien we de Pieterpadster, die we de afgelopen dagen regelmatig tegenkwamen. Zij begon deze keer in Ommen en gaat nu weer terug naar huis. Ze woont in Utrecht en loopt het pad in haar eentje. Van te voren heeft ze alles uitgestippeld, overnachtingen geregeld en haar bagage wordt nagebracht. Ooit hoopt ze met haar vriend de camino te gaan lopen. Maar eerst doet ze het Pieterpad in haar eentje. Dit soort ontmoetingen maakt dit pad zo bijzonder en doet ons met weemoed terugdenken aan onze camino naar Santiago de Compostela. Via Zutphen, Arnhem, Utrecht en Rotterdam treinen we terug naar Schiedam. Boekje 1 zit erop en we kunnen niet wachten om met boekje 2 te starten.