NederRandpad, 1835 km wandelen rondom en langs de randen van Nederland, dat is onze nieuwe uitdaging. Het pad heeft 85 etappes van gemiddeld 22 km en het officiële start- en eindpunt ligt in het Groningse dorpje Bellingwolde. Wij beginnen onze tocht dichter bij huis.
DEN HAAG – SCHEVENINGEN
23 juli 2023
Als we opstaan ziet de lucht er dreigend uit. De weersapp voorspelt regen in de morgen met ‘s middags opklaringen. An heeft gisteren nieuwe wandelschoenen gekocht en staat te trappelen om ze uit te proberen. Besluiteloos kijken we naar buiten en op de weersapp, waarop de voorspellingen met de minuut wijzigen. Na de lunch twijfelen we nog steeds maar trekken onze schoenen aan, als er plotseling een hoosbui losbarst. We kijken elkaar aan maar besluiten door te zetten. We gaan op stap. Zodra we buiten zijn breekt de lucht open en blijken onze jas en truien overbodig. Met de trein gaan we naar Den Haag CS en beginnen daar aan de wandeling, die officieel loopt van Den Haag via Scheveningen-haven naar Ter Heijde (NRP etappe 64). We splitsen deze etappe op, nu van Den Haag CS naar Scheveningen en een volgende keer van Scheveningen naar Ter Heijde. Het Haagse deel is vol geschiedenis en we vinden het leuk om daar even bij stil te staan. We beginnen met de traditionele selfie en koffie met gebak bij de Wiener Konditorei aan de Korte Poten. Het is druk in het centrum. Toeristen van over de hele wereld zwerven langs de hoogtepunten, Nederlanders zijn in de minderheid. We lopen via de Herengracht, Korte Poten, het Plein met Willem I langs het Mauritshuis naar de Hofvijver met het torentje van onze Minister-president. We zien Haagsch Jantje met Pluim (Haagser kan niet), van Oldenbarnevelt, die veel voor ons land heeft betekend en in dank daarvoor werd onthoofd en Johan de Witt, ook een hoofdpersoon uit onze geschiedenislessen op de middelbare school.
Boeiender zijn de beelden op het Lange Voorhout. Ze zijn van deze tijd en prikkelen de fantasie. Via Plein 1813, langs statige ambassades en het Vredespaleis met eeuwige vredesvlam bereiken we de Scheveningse Bosjes. We zijn dan al langs het geboortehuis van Louis Couperus, de bekendste Haagse schrijver die op zijn manier de relatie tussen Den Haag en de Oriënt heeft beschreven, voorbij gelopen.
De Scheveningse Bosjes zijn overdag mooi, maar waarschijnlijk geen plek om ‘s avonds in het donker te zijn. Na de 8, 4,5 meter hoge schoppen ter ere van het 75-jarig bestaan van de Haagse Plantsoenendienst, bereiken we het Indisch Monument. Een monument om de slachtoffers ten gevolge van de Japanse bezetting te herdenken, dat zoals altijd bedolven ligt onder de bloemstukken.
Aan het einde van onze wandeling zien we nog een monument om de ruim 300 op zee omgekomen Scheveningse vissers in de 1e Wereldoorlog te herdenken. Vanaf daar lopen we naar de tramhalte en nemen tram 1 terug naar Den Haag Holland Spoor. In minder dan een uur zijn we terug in Schiedam waar we genieten van de Portugese keuken van Sabores do Norte, op de Hoogstraat.
Een klein, eenvoudig restaurant, waar oma en kleindochter in de keuken staan en moeder en kleinzoon in de bediening. Rozig van de wijn en het heerlijke eten nestelen we ons thuis op de bank voor de televisie en kijken terug op een korte, maar boeiende etappe door historisch Den Haag, onder een mooie blauwe hemel.
TER HEIJDE – HOEK VAN HOLLAND
15 juni 2023
In de appartementen van ons en onze buren worden momenteel warmtepompen geïnstalleerd. Een arbeidsintensieve klus, die ons al enkele dagen overdag aan huis kluistert, en dat met deze temperaturen. ‘s Avonds zijn we, bevangen door de warmte, loom en initiatief loos. Zelfs bij een spannende serie op tv of Netflix, of bij het lezen van een boek, vallen we in slaap. Vandaag vermannen we ons. Nadat de installateurs vertrokken zijn trekken we de ‘stoute’ wandelschoenen aan en stappen op de bus naar Ter Heijde. We moeten 2 keer overstappen, en komen door wegwerkzaamheden ook niet verder dan Monster. Het is 18:00 uur, het laatste stuk naar Ter Heijde moeten we lopen. Maar we vrolijken wel direct al op. Er staat een verfrissend windje. Ineens bruisen we weer van de energie. Door het feit dat we ‘er uit’ zijn, lekker buiten, een frisse wind in de rug voelen en de zon, die al bezig is in de zee te zakken, klaart ons en ons humeur op. Verdwenen is de loomheid, die ons in de greep had.
Na enkele kilometers op het fietspad door de zeereep gelopen te hebben, voert het pad ons het strand op. Het is eb, het strand ligt bezaaid met kwallen. Logisch bij deze NNO wind. Het is niet echt druk meer op het strand. Op zee maken kite surfers spectaculaire sprongen, wat ’echte helden’ nemen nog een duik, wandelaars laten hun honden uit, die bevrijd rondjes achter elkaar aan rennen. Op het strand bij ‘s Gravenzande staan tegen de duinrand kleine badhuisjes. Als we dichter we bij Hoek van Holland komen worden de huisjes groter. Hier kunnen de mensen ook koken en overnachten.
In Hoek van Holland laten we ons op het terras van één van de vele trendy strandtenten verwennen met rosé, Westmalle van de tap en eten heerlijk een hamburger en mosselen voor Hans. Later op de avond wordt het wat frisser, en omdat we er niet aan gedacht hebben een trui mee te nemen, drinken we ons laatste drankje binnen op. We keren huiswaarts in een afgeladen metro, vanaf station Hoek van Holland Strand. Dit station is ongetwijfeld het mooiste metrostation in het Rotterdamse netwerk. Vanuit de metro stap je zo het strand op! Fantastisch en ook mooi vormgegeven. Tegen 22:00 uur stappen we afgekoeld en voldaan ons warme appartement weer binnen.
HOEK VAN HOLLAND HAVEN – MAASSLUIS
26 februari 2023
Omdat de Calandbrug langdurig gestremd was, zijn we noodgedwongen het NederRandpad in augustus vorig jaar in Brielle begonnen. Na een flinke tijd is de stremming nu gelukkig voorbij, het werk zit er op, de brug kan weer open en dicht. De weersvoorspelling is veelbelovend, de zon is terug. Weer dus om op pad te gaan. We hebben slechts één dag, te kort om onze tocht door Zeeuws Vlaanderen, waar we de laatste keer zijn gestopt in Cadzand Bad, te vervolgen. Daarvoor hebben we in onze agenda 5 dagen geprikt om Zeeland af te ronden. We besluiten dan vandaag maar van Hoek van Holland Haven, via Maassluis naar Brielle te lopen, alhoewel dit tegen onze principes indruist. Wij, maar vooral An, loopt graag in volgorde van A naar Z, maar deze etappe kunnen we met een gerust hart ’vooraan’ plakken, dat is het voordeel van een ‘rondje’ lopen. Opgewekt stappen we dus in Hoek van Holland uit de metro, op een geïmproviseerd station. Het nieuwe station Hoek van Holland Haven en Strand zijn gereed, maar voor de gewone sterveling om onbegrijpelijke redenen stopt de metro daar nog niet. Een teleurstelling, en er volgen er nog meer vandaag. Als Hans de GPS wil aanzetten, blijkt hij te zijn vergeten om de etappe van vandaag op de GPS te zetten. Stom, maar het is niet anders. We improviseren en volgen de rood/witte bewegwijzering van het Kustpad. Het NederRandpad volgt dit pad ten dele, maar ‘snijdt’ hier en daar stukken af, zoals we later thuis op de kaart zien. We verlaten Hoek van Holland aan de noordkant over de Nieuwlandsedijk. Er staat een stevige wind uit het noorden, het is fris, om maar niet te zeggen koud. Goed dat we onze handschoenen op het laatste moment toch nog hebben meegenomen.
Op de dijk vangen we veel wind. In het Staelduinse Bos, met de vele bunkers, wordt de wind door de bomen tegengehouden. Het is er druk, de zon lokt mensen naar buiten. Na het bos buigen we af naar het zuiden, met de wind in de rug, over de Polderhaakdwarsweg langs het Oranjekanaal. Als we de metro kruisen over de Ruiterbrug, zien we de Maaskantkering liggen. Vanaf hier volgen we de Nieuwe Waterweg aan de loefzijde van de met struiken en bomen begroeide dijk, totdat we de bebouwing van Maassluis naderen, met nieuwe, dure flats en de fraaie spreuken langs het pad, waarvan de beginletters ‘Maassluis’ vormen:
Maaswater kabbelt onder
Adembenemende luchten
Avontuur op nieuwe grond
Sirene lokt sierlijk schoon
Schip glijdt over waterweg
Landinwaarts steeds lichter
Uitzicht op een verre haven
Inzoomen op de overkant
Samenstromen
Nu heeft de wind vrij spel. In Maassluis wacht ons nog een teleurstelling. De pont tussen Maassluis en Rozenburg vaart niet meer, een roemloos eind van een traditie, de pont over de Nieuwe Waterweg. Beide schepen vertonen mankementen, maar de uitbater kan het financieel niet meer bolwerken. Nu vaart er om het uur (10 over het hele uur vanuit Maassluis en 10 over het halve uur vanuit Rozenburg) een voet-fietsveer, die net voor onze neus wegvaart. Het veer zet je af op het begin van de Landtong, en niet meer nabij het centrum van Rozenburg.
Om de pijn te verzachten drinken we op het terras van Het Hoofd, in de zon en uit de wind, koffie en gemberthee met gebak. Verkwikt lopen we naar de metro en keren terug naar Schiedam. Het stuk van Maassluis naar Brielle, met het veer over, moet maar wachten. Dat bewaren we voor een volgende keer. Wat in het vat zit verzuurd immers niet.
MAASSLUIS – BRIELLE
2 maart 2023
Het voet- en fietsveer van Maassluis naar Rozenburg vertrekt 10 over het hele uur, dat hebben we afgelopen zondag al uitgezocht. Die van 10 over 9 vinden we te vroeg, maar die van 10 over 10, de ‘smile’ stand waarin alle klokken en horloges in de winkels staan en ons toelachen, moet lukken. Er is geen wolkje aan de hemel en ook de zon lacht ons toe, maar als je stil staat langs of op het water is het toch behoorlijk koud. Koud is bepaald niet ons ding. Het is al erg genoeg dat thuis de thermostaat een graadje lager staat vanwege de energieprijzen. De overtocht verloopt vlot, voor € 0,95 pp staan we aan de overkant op de Landtong. De wandeling kost geen moeite, het is prachtig wandelweer.
Als je lang hebt gewerkt in de wereld van de Civiele Techniek, zoals Hans, dan kun je op dit stuk van het NederRandpad je hart ophalen. We zien de in het oog springende windwal van Maarten Struis, de Calandbrug, die nu gelukkig weer open is (open is hier van toepassing in de betekenis dat ze gesloten is en toegankelijk voor verkeer en ‘slechts’ open gaat voor de scheepvaart), de Zwartewaalse brug (de nieuwe spoorbruggen van de havenspoorlijn), de viaducten, de Thomassentunnel en de bruggen over het Calandkanaal en het Brielse Meer, de toegang tot Voorne-Putten.
Stuk voor stuk fraaie staaltjes van techniek. We vervolgen het pad aan de zuidzijde van het Brielse Meer, ooit aangelegd als bufferzone tussen industrie, de polder en de woonkernen. In de verte torent de dom van Brielle boven alles uit. Dichterbij zien we de verdedigings-werken van de stad, die goed bewaard zijn gebleven en waar we onze broodjes eten. Nu wordt de stad (we spreken van 1572) nog bezet door de Spanjaarden, die zich tegoed doen aan de Brielse schonen en het bier. Pas op 1 april wordt de stad bevrijd.
Wij laten Brielle dan ook tot die dag gauw achter ons. Het openbaar vervoer laat ons nu in de steek, bus 403 naar Spijkenisse rijdt niet in verband met de stakingen. De vriendelijke buschauffeur van bus 105 naar Rozenburg zegt dat we bij hem kunnen instappen. Zijn eindbestemming is Spijkenisse, wat een mazzel. Met de metro keren we vervolgens terug naar Schiedam, waar we bij De Beurs de traditionele koffie (nu thee) met gebak bestellen.
BRIELLE – ROCKANJE
5 augustus 2022
Wij starten vandaag ons avontuur in Brielle. De etappe start officieel in Rozenburg, bij de afrit van de pont tussen Maassluis en Rozenburg, maar door een defect staat de Calandbrug al geruime tijd open en het ziet er niet naar uit dat dit probleem snel zal worden opgelost. Een staaltje van achterstallig beheer. Het wegdek hangt hoog boven het water tussen de pijlers. Verkeer, of het nu gaat om treinen, auto’s, bussen of fietsers en wandelaars, is niet mogelijk. Lijdzaam kijkt de burger toe. Het is duidelijk geen Schiphol of een boerenverzet tegen de stikstof maatregelen, er gebeurt helemaal niets. Wij starten dus in Brielle en komen en gaan door 2 van de 3 poorten die de ommuurde stad nog rijk is. Natuurlijk stoppen we bij de Hoofdwacht voor koffie met appeltaart. Het historische centrum van Brielle is voor ons bekend terrein, we hebben hier jaren gewoond.
Het pad voert verder langs het Brielse Meer, een recreatiegebied aangelegd na de 2e Wereldoorlog als buffer tussen het industriële landschap van Rotterdam en het agrarische landschap van Voorne-Putten. Of het plan geslaagd is durf ik niet te zeggen. Het meer wordt omringd door hoge populieren, snelle groeiers, die het zeilen bemoeilijken, zeker bij de hier vaak voorkomende zuid/zuidwesten wind. Laveren tegen de wind in, dichtbij de kant en met de hoge bomen, is een crime. De grootste hinder ondervindt de watersporter hier echter van de niet te stuiten plantengroei, omdat het water zo voedselrijk is door luchtvervuiling, depositie stikstof door de industrie en bemesting, op grote schaal gebruikt door de boeren, dat terechtkomt in het oppervlaktewater dat uitgeslagen wordt op het meer lijken toch de oorzaak. We lopen door het Kruiningergors, een recreatiepark in Oostvoorne, opgezet na de 2e Wereldoorlog voor de arme Rotterdammers, die zo de stad in de weekenden en vakanties konden ontvluchten. Alhoewel het park nu commercieel wordt uitgebuit, ademt het nog de sfeer van vroeger. De diverse verenigingen op het park organiseren nog steeds fancy fairs, jeu de boule wedstrijden, bingo’s en feesten met volkszangers. Na het Kruiningergors lopen we de (vogel)boulevard langs het Groene Strand op, waarbij we uitkijken op het Oostvoornse Meer met tegen de achtergrond de zware industrie van de Rotterdamse haven. Bij het Leugenaarsbankje lopen we het Voornes Duin in, eerst het gedeelte in beheer bij het Zuid-Hollandse Landschap, later het Duin in beheer bij Natuurmonumenten.
Daartussen ligt Strypemonde, dat particulier bezit is. De duinen zijn kurkdroog, de vennen zijn gekrompen tot kleine modderpoelen, omgewoeld door de runderen die het duingebied door begrazing open houden. Het is een zware etappe, veel paden met rul zand, niet fijn met onze hoge bergschoenen. An is ook nog haar wandelstokken vergeten. Voortdurend moeten we op onze GPS kijken om niet van het pad af te geraken. We staan oog in oog met een ree, die hier in de duinen massaal voorkomen, want natuurlijke vijanden ontbreken en sportjacht is uitgesloten. We naderen Rockanje. Van de 1e Slag lopen we over de C.G. Van Kleijburgweg, waar 2 eerzame burgers afval, petflesjes en blikjes oprapen en inzamelen, die de bezoekers van het strand achteloos achterlaten. De flesjes leveren ze in en op een mooie zomerse dag levert dat nog een aardig bedrag op. We wippen aan bij Aad en Diana om hun nieuwe, super de luxe caravan te bewonderen. Met zijn 4-en en Spike lopen we later het strand op om bij Badlust een hapje te eten. Een leuke afsluiting van een leuke tocht.
ROCKANJE – OUDDORP STRAND
6 augustus 2022
Het belooft een mooie dag te worden. Door privé beslommeringen hebben we een te korte, slechte nacht achter de rug, maar desondanks zijn we toch relatief vroeg op en om exact 10:30 klinkt het startschot.
Een tijdlang lopen we op de rand van dorp en duin en vergapen ons aan de meest mooie huizen aan de Duinzoom voordat we het duin inlopen. Met enkele slingers komen we aan op het strand en lopen richting Haringvlietdam en sluizen. We lopen onder de N57 door de tunnel naar het Haringvliet.
Bij strandpaviljoen Boelies houden we een oude traditie in ere, koffie met taart, die we vanwege de calorieën wel samen delen. Over de sluizen, waar we een zeehond spotten, lopen we langs de binnen- en buitenhaven van Stellendam naar De Kwade Hoek. Bij SL-17, een begrip in deze omgeving, stoppen we voor een broodje haring. Net over de asfaltdijk lopen we het buitendijkse duingebied van Goeree in en bereiken al vrij snel het strand. Het is eb. Voor ons ligt een uitgestrekt, vogelrijk intergetijdegebied. In de verte staat een grote groep lepelaars bijeen. We lopen stug door. Veel rul zand, maar een mooi, voor ons zelfs nieuw pad, met zo nu en dan mooi zicht op het strand en de zee. We zijn moe en snakken naar koffie en een boterham. We lopen echter door totdat we een bankje in de schaduw vinden. Pas als we op het fietspad lopen komen we dat tegen. Uitgerust, maar ook stijf van het zitten, hervatten we onze etappe, vanaf hier ook weer bekend terrein voor ons. Het laatste deel is het pad recht toe recht aan tot het strand van Ouddorp. Het is een onverhard pad met steenslag waarop druk gefietst wordt.
Langs het pad zie je met regelmaat van de klok strandpalen, die door natuurlijke aangroei van de kust landinwaarts zijn komen te staan. Vlakbij Ouddorp zien we ook de zee. Het getij is net omgeslagen, het wordt vloed. Het strand is dan ook breed. Moe maar voldaan bereiken we te vroeg de bushalte. Gelukkig is er dichtbij een snackbar waar we onze dorst kunnen lessen. Bus 104 brengt ons keurig naar Hellevoetsluis, waar we overstappen op de 404 naar Rockanje, waar we onze auto hebben geparkeerd.
OUDDORP STRAND – ELLEMEET
8 augustus 2022
We parkeren onze auto op het nagenoeg lege parkeerterrein aan de Vrijheidsweg en lopen het duingebied van Goeree in. Er wordt al druk gefietst en gewandeld. Mensen lopen bepakt met parasols, strandstoelen, zwembanden en krokodillen naar het strand. De zon schijnt, de lucht is blauw. Vanuit zee waait een frisse wind. Het is (nog) niet druk op het brede strand. Door de duinen lopen we over een verhard pad op de Dijk Het Flaauwe Werk naar het strand. De duinen op de kop van Goeree-Overflakkee zijn smal en zelfs hier en daar afwezig, vandaar de fraai in het duinlandschap ingepaste dijk. Aan de ene kant de zee, aan de andere kant het agrarische platteland. Bij strandtent Bula drinken we koffie en delen een stuk appeltaart. We zitten op het terras, tegenover ons zit een Duitse vrouw die zonder gêne haar shirt en bh uitdoet en verwisselt voor het bovenstuk van een bikini. Jammer dat ze al ver boven de 70 is. Blijkbaar heeft ze het bordje bij de ingang ‘t-shirt verplicht’ niet gezien.
Van Bula lopen we naar de prominent aanwezige vuurtoren. Helaas stuiten we daar op een dicht hek en een bordje ‘eigen weg’ van Rijkswaterstaat. De foto moeten we dus van op afstand maken. We lopen het strand weer op. Het wordt eb, zodat het zand harder is en gemakkelijker loopt. Voor ons ligt de Brouwersdam. Tot Port Zeelande lopen we over de verdorde grasdijk langs het Grevelingenmeer. We volgen het spoor van de Rotterdamse Tram Maatschappij. Vroeger verzorgde de RTM met de tram, de bus en het veer, het personenvervoer tussen Rotterdam en de Zuid-Hollandse- en Zeeuwse eilanden. Nu is het trammetje een toeristische attractie, met de gerestaureerde RTM tram kun je een ritje maken door de duinen van ‘De Punt’ van Goeree over de Brouwersdam naar Scharendijke. Na Port Zeeland loopt het pad langs het Noordzeestrand. De Dam is een brede asfaltdijk. Op de Dam staan auto’s, caravans en campers mannetje aan mannetje geparkeerd. Het is druk in dit door Duitsers geannexeerde deel van Zeeland (we hebben namelijk net de provinciegrens gepasseerd), de Nederlandse taal is hier in de minderheid. We lopen voorbij aan de talloze vis- en frietkramen en vinden een bankje waar we onze van huis meegebrachte boterhammen opeten met een kop thee. We blijven niet te lang zitten, er staat een frisse wind die dan wel ideaal is voor de kitesurfers, maar minder voor ons, gepensioneerde wandelaars.
Na de asfaltdijk lopen we langs de eb en vloedlijn van het Brouwers Noordzeestrand tot strandpaviljoen Corazon, waar we het duin doorsteken naar de Nieuweweg, opgeleukt met aan weerszijden sonnetten van Bas Jongenelen, in witte letters op doorzichtig perspex tussen twee staanders, naar Ellemeet, een gehucht dat in de zomermaanden haar inwonersaantal met een veelvoud ziet toenemen.
Hier stappen we op bus 104 die ons in minder dan een half uur terugbrengt naar Ouddorp strand. Daar belonen we ons op een zwempartij in zee. Jammer genoeg is in de loop van de dag de wind flink aangewakkerd en is het knap fris aan zee, zodat we al snel verkassen naar strandcafé Zeester, waar we heerlijk achter het glas in de zon genieten van een vette hap en een welverdiend drankje.
ELLEMEET – WESTENSCHOUWEN
10 augustus 2022
Vanaf de bushalte lopen we over de Nieuweweg, opnieuw langs de 14(15) sonnetten. Elk sonnet begint met de laatste regel van het vorige sonnet en heeft 14 regels. Het 15e sonnet bestaat uit alle laatste regels van de 14 sonnetten daarvoor. Bij paal 20 klimmen we het steile duin over en lopen naar de waterlijn. Het is hoog water. Het is warm, er wordt tropische warmte voorspeld. Langs het water valt het mee, maar in het duin is het echt heet. Gezinnen met bolderkarren spoeden zich naar het strand. Het zand is rul en loopt zwaar, bij elke stap zakken onze hoge wandelschoenen diep weg in het zand.
Even voor Renesse verlaten we het strand en duiken het vakantiedorp, eldorado voor de jeugd, in. Op woensdag is hier de weekmarkt, het is stervensdruk. De voertaal lijkt Duits te zijn. Voor de Jacobuskerk staat een rij mensen die de kerk willen bezichtigen en de toren willen beklimmen. De entree komt ten goede aan het onderhoud van de kerk. Op donderdag en vrijdag worden er ook voor € 1,— boeken verkocht voor dit doel. Bij Het Wapen van Zeeland drinken we koffie met een brownie en een Zeeuwse bolus. An loopt nog even terug naar de markt om dat leuke, gekleurde bloesje toch nog maar te kopen. We staan stil bij het beeld van een Zeeuwse moeder met kap, die haar levenloze zoon vasthoudt, onthuld ter gelegenheid van de 10 in 1944 vermoorde verzetsstrijders. Eén was er ziek en hij en de families moesten toekijken hoe de anderen werden opgehangen. De zieke overleed later, maar werd alsnog ter afschrikking opgehangen. De oorlog ligt inmiddels gelukkig al ver achter ons, maar enkele duizenden kilometers naar het oosten woedt weer zo’n zinloze oorlog. Na Renesse lopen we over verharde paden door de duinen, er wordt druk gefietst, totdat we het strand weer opduiken. In de duinen is het warmer. Op de grens van land en water (de NederRand) staat een verkoelend windje.
Vanaf het duin hebben we mooi zicht op de zandplaten voor de punt van Schouwen Duiveland. Voorbij de punt slaat het duin zichtbaar af. Naar het noorden toe ontstaan dan zandplaten. Op het strand wordt gewaarschuwd de platen niet te betreden, drijfzand. Na de punt wordt de kust verdedigd door karakteristieke strekdammen en rijen houten palen. In zee liggen oesterbedden. We lopen afwisselend over het strand en door de duinen. Vooral in het duin is het zwaar, de paden zijn van rul zand. Naar de vuurtoren Westenschouwen wordt het nog zwaarder, het pad loopt hier door de stuifduinen. Hans voelt zijn rechter meniscus protesteren en An haar rug. Het laatste stuk strand blijkt een naaktstrand te zijn. We zien heel wat oude klokkenspellen en borsten bungelen.
We zijn blij als we het strand verlaten en het bos bij Burgh-Haamstede inlopen. De laatste kilometers lopen we op een verhard pad. Voor ons is het beste er vandaag wel af, onze spieren gaan opspelen en we hebben het warm. We zijn al 6 uur onderweg en we zijn er nog niet. Voor ons doemt het klimbos Zeeuwse Helden op. We snakken naar een koud biertje. Als we onze dorst gelest hebben lopen we naar de bushalte. Met bus 133 rijden we naar het transferium in Renesse, waar we moeten overstappen op de 104 en binnen een half uur zijn we terug in Ellemeet, bij onze auto. Ons plan om nog te gaan zwemmen laten we varen, we zijn moe en moeten ook nog boodschappen doen voor het eten. Een bijna koude douche zal ons ook goed doen. Van de felle duinbrand van gisteren, vlak bij de RTM, hebben wij vanaf de N57 niets kunnen zien.
WESTENSCHOUWEN – TUNNEL N57 (ROOMPOT)
15 augustus 2022
Vannacht kwam een einde aan de wekenlange droge periode met op het laatst zelfs overdag tropische temperaturen. In de 2e helft van de nacht barst een heftig onweer los boven ons ‘kleine huisje’ op het Kruiningergors. Er valt veel regen, wel goed voor de tuin. Als we wakker worden regent het nog steeds, maar de weersapp voorspelt beter weer, zon, temperaturen rond de 25, 26 graden C en een licht briesje uit het zuiden. Het is al laat, maar we besluiten toch een deel van de volgende etappe naar Oostkapelle te gaan lopen. Met de auto rijden we naar Westenschouwen. We lopen via de Kampweg het dorp uit, langs het duin naar de Hoogh Plaatweg en over de Oosterscheldekering.
De kering is in onderhoud, de stalen keringen worden gezandstraald en geverfd. Twee verschillende bedrijven zijn aan het werk. Een megaklus, zwaar en vies werk. Het grit moet worden opgevangen, om vervuiling te voorkomen. We blijven de Hoogh Plaatweg volgen tot aan de overkant, Noord Beveland, behalve op Neeltje Jans, daar volgen we het natuurpad. We steken zelfs een heuse Slufter over, via ‘stepping stones’ in het water.
Persoonlijk vinden we het Nationaal Park Neeltje Jans, teleurstellend. Het is dicht begroeid met Duindoorn met daarin de rupsen van de Bastaardsatijnvlinder in webben. De rupsen eten alles op. Na het passeren van de Roompotsluis eten we onze boterhammen op en drinken thee. Bij ‘Jans aan Zee’ kopen we een flesje water en lopen door tot de Geultunnel onder de N57. Na de tunnel volgen we de N57 tot aan de bushalte Tunnel N57, recht tegenover De Roompot. We hoeven niet lang te wachten op bus 133 om ons terug te brengen naar Westenschouwen. Niet alleen de Oosterscheldewerken, maar alle werken om de Zuid-Hollandse- en Zeeuwse eilanden te beschermen tegen opkomend water, hebben we nu achter ons gelaten.
TUNNEL N57 (ROOMPOT) – OOSTKAPELLE
16 augustus 2022
Om de etappe van gisteren te kunnen vervolgen moeten vandaag de fietsen achter op de auto. We rijden naar Oostkapelle en fietsen terug door de Manteling van Walcheren (een duinbos), over het fietspad parallel aan de Vroonweg en later over de Koningin Emmaweg naar Vrouwenpolder, om daar af te buigen over de Veerse Gatdam parallel aan de N57, naar de Banjaard. We laten de fietsen achter en gaan bij Residence het strand op.
Het is afvallend tij. We lopen tot het begin van de Veerse Gatdam, steken het duin over en zien het Veerse Meer liggen. Bij paviljoen View drinken we koffie, deze keer zonder gebak, omdat we serieus het Project Gezond weer hebben opgepakt. Over de geasfalteerde dam, waar druk wordt gefietst, lopen we naar het eind, waar het monument ‘Wind en Water’ staat sinds de sluiting van de Veerse Gatdam. Bij strandrestaurant De Dam lopen we het strand weer op. Aan weerszijden staan vóór de zeereep op het strand leuke vakantiehuisjes, waar je kan overnachten. Lijkt ons heerlijk om ‘s morgens vanuit je bed zo een frisse duik in zee te nemen. We blijven vanaf hier tot aan Oostkapelle, bij paviljoen De Piraat, op het strand. We zien leuke, in vrolijke kleuren geschilderde strandhuisjes, voor opslag. Alhoewel de zon vandaag grotendeels schuil gaat achter een sluierbewolking, is het toch druk op het strand, vooral bij de toegangen nabij de strandpaviljoens. Daar tussen is het stil met hier en daar vooral nudisten, liggend tegen het duin of zwemmend in zee. Een langs de kust wandelende nudist doet, als hij ons ziet aankomen, snel zijn pet af om deze voor zijn geslachtsdeel te houden. Twee wandelaars lijken geïnspireerd door de nudisten, op zoek naar verkoeling doen ze hun rugzakken af, kleden zich uit om een verfrissende duik in zee te nemen. De scherpe tekening van gekleurd door de zon en wit waar normaal het badpak en de zwembroek zit, verraadt dat ze geen nudisten zijn, maar van de gelegenheid gebruik maken. Mooi is het oudere echtpaar op het duin, donker gekleurd door de zon met hun afstekende witte haren.
Ook al schijnt de zon niet echt, het is toch nog 25, 26 graden C. Op de kop staat een verkoelende, lichte bries uit het zuidwesten. We lopen rond de kop van Walcheren en voor ons duiken de fotogenieke rijen houten palen op, ter bescherming van de kust. Op de kaart tel ik er 12, maar kom zelf niet verder dan 10. We lopen langs de reddingsbrigade het duin op naar de Duinweg, links en rechts bezaaid met fietsen, naar de parkeerplaats waar onze auto staat. Parkeren is hier niet echt goedkoop, we moeten ruim € 11,- betalen voor net 4 uur. Ook vandaag is het weer een leuke etappe, afwisselend, mits je van strand en zee houdt. Van tijd tot tijd wel zwaar door het rulle zand en vanwege het zoute water, niet altijd goed voor je schoenen.
OOSTKAPELLE – ZOUTELANDE
10 februari 2023
“Niets is beter dan met jou de kou trotseren; er zijn mensen die naar warme landen emigreren;maar we hebben geen geld in onze koude handen, dus gaan we naar Zoutelande”, zingt Bløf.
Voor ons doen staan we vroeg op, zodat we bijtijds kunnen vertrekken. Het OV is onzeker, er wordt gestaakt. Het bod van de werkgevers is verworpen door de vakbond, er is sprake van een patstelling. We gaan dus maar met de auto en rond half 11 parkeren we bij het strand van Oostkapelle. Ditmaal gratis, het seizoen begint pas op 1 april. De parkeerplaats is zo goed als leeg. We zetten de auto recht onder een bewakingscamera, maar of die ook werkt …, dat gaan we morgen zien, als we tenminste Oostkapelle met de bus kunnen bereiken. De zon schijnt de hele dag en stemt ons blij. Buiten, wandelen, we voelen ons bevrijd, weg van de sombere luchten waaruit het gevoelsmatig gestaag regent. Het pad voert ons vandaag door en langs de buitenplaatsen Berkenbosch, Duinbeek en Westhove. We lopen langs het deels vernieuwde en gerenoveerde kasteel Westerhoven, in gebruik als jeugdherberg. In de parken van deze buitenplaatsen bloeien al de sneeuwklokjes, narcissen en krokussen. Terra Maris, het natuurhistorisch museum, is nog gesloten. In het voorjaar, als de talrijke rododendrons bloeien, moet het hier adembenemend mooi zijn.
We slingeren door Domburg en drinken op een terras, heerlijk in de zon, koffie met een verrukkelijke frambozen-merengue cake. Even buiten het dorp klimmen we naar de top van het duin met een 360 graden, weids uitzicht. Op het duin lopen we verder langs de kust en de vuurtoren van het Noorderhoofd.
In Westkapelle blijkt de vuurtoren ‘t Hogerlicht vandaag gesloten te zijn. Het was oorspronkelijk de kerktoren van de St. Willibrorduskerk, die na een brand zielig en alleen achterbleef. In 1907 werd de toren verbouwd tot vuurtoren. Elke avond strooit de toren haar licht uit over zee, 20 km ver. Langs de Westkapelsche Kreek keren we terug naar de zeereep om bij strandpaviljoen De Strandzot het strand op te duiken tot de harde zeewering van Zoutelande, dat we oplopen.
We gaan op zoek naar B&B Witvliet, waar we een keurige kamer hebben geboekt voor vannacht. We eten bij Café Royaal, de zaal is inderdaad royaal, maar de porties afgemeten. Geen probleem, beter voor ons, we zitten tenslotte midden in ons ‘Project Gezond’.
En dan zingt Bløf:
Niet is mooier dan met jou het land doorkruisen, op mistroostige plekken je bij me te hebben, en te zien dat het goed is, te zien dat we bruisen, en met wodka en met bokking, tussen reddingsbanden, tussenstop Zoutelande.
ZOUTELANDE – VLISSINGEN
11 februari 2023
De zeevaarders laten zich gidsen door de lichten van de vuurtorens, zoals die van Kaapduinen, Laag en Hoog. Wij volgen het smalle duin en het strand. Als je een nat pak vermijdt, geraak je vanzelf in Vlissingen. De GPS hebben we ook bij ons, maar die is vandaag niet echt nodig. Gisteren, tijdens onze slinger door Domburg, was de GPS een uitkomst. Na het voortreffelijke ontbijt, de kers op ons verblijf bij de mannen van B&B Witvliet (een aanrader dus), moeten we direct klimmen. Eenmaal op het duin kun je ver kijken. Helaas hangt er vandaag een laag en grijs wolkendek, dat de hele dag gesloten blijft. Het is eb, de palenrijen, die het afkalven van het duin moeten voorkomen, staan allemaal fier recht overeind op het droge. Langs de waterlijn vissers, hun emmers voor de vis zijn nog leeg. Enkele tientallen meters van de kust de betonning van de vaargeul. Hier varen de schepen direct langs de kust. Langs de route vandaag borden, waarop de geschiedenis van de slag om de Schelde (1944) verteld wordt. Volgens overlevering is hier op de kop van Walcheren heftiger gevochten dan in Normandië.
Tegen de horizon verschijnt het silhouet van Vlissingen. Hoe dichter we bij ons eindpunt voor vandaag komen, hoe scherper de woon- en hoteltorens langs de boulevard zich aftekenen. Net voorbij het windorgel lopen we de geplaveide boulevard op, die op deze grijze en frisse dag een troosteloze indruk maakt. Dat zal zomers vast anders zijn. De boulevard is opgeleukt met beelden, met als klapstuk dat van onze omstreden nationale held Michiel de Ruyter. Op zijn hoofd staat een meeuw te poepen, symboliek? Onder Michiel de kazematten die Vlissingen tegen indringers moesten beschermen. In de haven ernaast liggen 3 snelle loodsboten met draaiende motor. We lopen verder over de sluisdeuren en de grasdijk in de richting van het station, zeker nog 1 km. Vlak voor het station moeten we opnieuw over de sluizen, die hier de toegang zijn voor het kanaal door Walcheren. De trein rijdt vlak voor onze neus weg. Maar ach, wat doet het er toe, wij zijn reizigers, te voet, die tijd over hebben en vooral geduld. Het geeft ons tijd voor koffie met wat lekkers en om te informeren naar de vertrektijden van de Ferry, naar en van Breskens.
En dan zingt Bløf:
Hier aan de kust, de Zeeuwse kust, waar een ieder onbewust in het Duits wordt aangesproken, waar de ketting is gebroken, en alle schepen zijn verbrand, maar er is niets aan de hand.
Vlissingen ademt zwaar en moedeloos vannacht, de haven is verlaten, want er is nog maar een vracht en die moet in het donker buitengaats worden gebracht.
Morgen maken we de oversteek. Vandaag brengt de trein ons naar Middelburg en bus 52 naar Oostkapelle Dorp. De laatste 2 km naar het strand, waar we onze auto gisteren achterlieten, moeten we lopen. Hij staat er nog gelukkig. In Middelburg overnachten we in het Fletcher hotel. Morgen lopen we nog tot Cadzand Bad, niet verder omdat we anders niet terug kunnen komen bij onze auto.