Cusco – Moray – Maras – Machu Picchu

Cusco                                                                                                                                        31-12-2018

Het is grauw en grijs als we opstaan. We sorteren het wasgoed en geven dit af bij de receptie, waar we het om 8 uur ’s avonds weer kunnen ophalen. Na het uitgebreide ontbijtbuffet gaan we richting oude stad, die werd gebouwd in de vorm van een poema, het heilige symbool voor kracht en macht. Ondertussen regent het.

Onze eerste missie vandaag is SAS Travel Peru, waar we vanuit Nederland een 4-daagse trekking naar de Machu Picchu hebben geboekt. We zijn nu vanaf Arequipa al op hoogte, variërend van 3200 tot 4100 meter, maar kunnen niet wennen aan de hoogte. We hebben moeite met ademen, waardoor iedere stap die we zetten teveel lijkt. Is het de leeftijd? We weten het niet, wat we wel weten is dat het onverstandig is deze trekking te maken, het zou een soort van zelfmoord zijn en daarvoor hebben we samen nog teveel dromen, waaraan onze nieuwjaarskaart, die we vandaag digitaal verzenden, refereert. We kunnen de 4-daagse trekking omzetten in een 2-daagse, waarbij we met de trein en de bus op hoogte komen en alleen de laatste dag, bij zonsopgang, naar de Machupicchu lopen. Het kost ons een berg geld, maar laten we maar genieten van het hier en nu. Het hoost inmiddels. Als het droog is slenteren we door Cusco. Op het Plaza Huacaypata bezoeken we de Templo de la Familia Sagrada, wat blijkt door te lopen naar de Basiliek Kathedraal, die gebouwd is op de fundamenten van een Incapaleis. Prachtige altaarstukken, fresco’s en houtsnijwerk; fotograferen is echter verboden. Het centrum is oud, met nauwe straatjes en staat op de Unesco Werelderfgoedlijst. Het maakt een gezellige indruk. Alleen de regen is spelbreker.

Na een late lunch, we hadden ’s ochtends koffie met gebak genomen, gaan we naar ons hotel. An gaat naar bed, ze is grieperig of is het oververmoeidheid. Ik denk toch dat we onze leeftijd af en toe meer in acht moeten nemen. Om 9 uur hebben we een tafel gereserveerd bij Organika, de nr. 6 op TripAdvisor, voor het laatste avondmaal in 2018. We bestellen een fles Gran Tinto (Valle de Ica, Peru). Als voorgerecht nemen we de gerookte forel met bonen en Peruviaanse chilisaus. de De Alpaca met rode wijnsaus, als hoofdgerecht, is verrukkelijk. Het toetje is de perfecte afsluiting, warme chocolademousse met maracuja ijs. We gaan ons nu in het feestgedruis storten op het centrale plein, daar waar het allemaal lijkt te gebeuren.

Cusco                                                                                                                                        1-1-2019

Nog nooit zagen we zoveel mensen rond de jaarwisseling bij elkaar verzameld als hier in Cusco. Alles en iedereen komt tezamen op het Plaza de Armas om het oude jaar af te sluiten en het nieuwe jaar in te luiden. Mensen zijn uitgelaten en verkleed. De voorgeschreven kleur is geel. Wij hebben ook een gele slinger, gekregen bij Organika. De drank vloeit rijkelijk en het vuurwerk begint al ruim vóór 12 uur. Op en rond het plein is veel politie op de been, uitgerust met schilden en wapenstokken. Een orkaan van geluid barst om 12 uur los (zie video). Iedereen kust zijn of haar dierbaren. Wij ook, en beloven elkaar het aantal jaren dat we nu bij elkaar zijn te verdubbelen. Na een half uur taaien we af. Het is genoeg zo en ook de vuurpijlen sterven langzamerhand uit.

Na het ontbijt slenteren we door de stad, met zijn smalle straatjes. Auto’s komen van links en rechts, en toeteren omdat ze vinden dat zij voorrang hebben. De straatjes zijn zo smal dat ze elkaar niet kunnen passeren, zodat er één toch echt achteruit moet, maar wie, en dus wordt er nog meer getoeterd. De doorkijkjes zijn prachtig en de hoogteverschillen enorm. We stuiten op een familie museumpje, Hilario Mendivil, met vreemde beelden, maar de muurschilderingen zijn leuk. De winkeltjes zijn vandaag open, evenals de restaurantjes, maar de Basiliek Kathedraal is potdicht. In de Iglesia de la Compañia de Jesús is de mis aan de gang en mogen toeristen niet naar binnen.

In het naastgelegen gebouw vallen we met onze neus in de Pisco Sour, gebakjes en kaaskoekjes. Hier is een nieuwjaarsreceptie in volle gang, waarbij de ‘dienaren’ van de stad in de bloemen zijn gezet. Trots lopen ze rond met grote bloemstukken. We vervolgen onze wandeling naar de muurschildering van Juan Bravo, die de geschiedenis van Peru vertelt. Ondertussen krijgen we regelmatig een plensbui over ons heen.

Op de terugweg lopen we langs het Convento de Santo Domingo; er staat een gigantische wachtrij, dus besluiten we door te lopen. We lunchen in een gloednieuw tentje, gerund door Amerikanen, en gaan terug naar ons hotel. An voelt zich niet lekker, grieperig, en duikt het bed in.

Cusco                                                                                                                                    2-1-2019

Over vandaag kunnen we kort zijn. Het hoogtepunt is de taxirit van 5 Soles naar ons nieuwe, goedkopere, maar toch 3* Hotel KIMSA, aan de Cal. Choqechaka 320, in het historische centrum van Cusco. Van het ene bed in het andere. An is geveld door de griep, is kortademig, moe en slaapt de hele dag.

Ik slenter wat rond, drink koffie, lunch en koop whiskey. ’s Avonds alleen even eruit voor een snelle, smaakvolle hap. Ter afsluiting een espresso en thee en dan gauw weer onder de wol.

Cusco                                                                                                                                        3-1-2019

De patiënt heeft goed geslapen, maar blijkbaar nog steeds niet genoeg. De voorraad ibuprofen en paracetamol is al wel aardig geslonken. Ze blijft tot de avond in bed. Ondertussen slentert Hans door San Blas, een leuke wijk, met veel trappen, smalle straatjes en leuke excentrieke, niet-alledaagse winkeltjeS, waar veel kunstenaars wonen. De Iglesia San Blas, is niet zo mooi als de reisgids belooft, maar de Templo & Convento de la Merced is fraai. Vermoeiend zijn de jonge meisjes rond Plaza de Armas, die je een massage aanbieden. Het zijn er tientallen. Elke buitenlander, man of vrouw, wordt staande gehouden. Voor het diner neemt An een warme douche. We eten we hapje in 50 tot 100 meter hoger gelegen Ayni Organic, een klein eettentje, met 5 tafeltjes, gerund door 2 vrouwen.

Een ca. 11 maanden oude baby tijgert door de eetzaal en als zijn moeder uit zijn gezichtsveld verdwijnt begint hij te huilen. Ze probeert hem te troosten, hij is moe, ze pakt een kleed en bindt hem op haar rug en gaat door met het bedienen van de gasten. Binnen 10 minuten slaapt hij en wordt hij op een kussen, in de hoek van de kleine ruimte, neergelegd, terwijl buiten het onweer losbreekt.

Cusco                                                                                                                                             4-1-2019

Als ik wakker word heeft An gelukkig weer praatjes, ze voelt zich een stuk beter. Ongewassen schieten we in de kleren voor een heerlijk, rustig ontbijtbuffet beneden. Na de douche nemen we een taxi naar Sacsaywaman, in het Quechua ’Doorvoede Valk’ (zie video).

In de tijd van de Inca’s bevond zich op het plateau boven de drie nog bestaande terrassen een groot complex met als middelpunt een vier of vijf verdiepingen hoge toren. De gebouwen boden ruimte aan 5000 personen. Voor mij is het niet meer dan een hoop stenen, fraai gestapeld. Grote stenen, dat wel, en ze passen exact. Maar daar blijft het dan ook bij, sorry, het kan mijn fantasie niet prikkelen. We zitten op 3500 meter en hebben wel een fabelachtig uitzicht op Cusco.

Van de gestapelde stenen, waartussen trouwens schattige lama’s scharrelen die het gras kort houden, steken we over naar Cristo Blanco, een metershoog beeld van Christus met gespreide armen, die waakt over de stad. Vandaar lopen we de honderden traptreden naar beneden, terug naar San Blas voor de lunch.

Na de lunch boeken we downtown een tour voor morgen en informeren we naar de programma’s en de prijzen van een 7-daagse excursie naar Manu. Na nog een Maracupisco te hebben gedronken, zijn we rond 5 uur op onze kamer, genoeg indrukken voor vandaag. An valt als een blok in slaap.

Chinchero – Moray – Maras                                                                                                     5-1-2019

Om 8 uur worden we opgehaald door Erik onze gids, niet met een busje, maar te voet moeten we door de steeg van de 7 slangen naar het Plaza San Francisco om daar te verzamelen. Na eindeloos wachten worden we in een busje gepropt, dat ons buiten het oude centrum afzet bij een grote bus. Als de bus vol is gaan we op pad, door de armoedige buitenwijken. Er is markt, het is zaterdag, en het is een drukte van jewelste. Links en rechts onafgebouwde huizen en krotten met golfplaten daken, alles op en in elkaar. Erik, onze gids, praat aan één stuk door, afwisselend in het Engels en het Spaans. Hij praat langer dan onze spanningsboog kan verdragen. Jammer, want het is een kundige gids en sympathiek. De eerste stop is in Chinchero, niet zoals beloofd de kerk, maar een familie waar we kennis gaan maken met hun cultuur.

Ze laten zien hoe ze de wol van lama’s wassen, kleuren en welke planten daarvoor gebruikt worden en spinnen. Uiteraard is het wel de bedoeling dat je de producten ook koopt. We krijgen nog een kruidenthee, dorstlessend en goed tegen alle denkbare kwaaltjes. We vervolgen onze weg over de mooie hoogvlakte op 3800 meter. De grond is volledig verkaveld en allerlei gewassen worden hier verbouwd.

De volgende stop is Moray (zie video), in de tijd van de Inca’s  een belangrijk centrum van landbouwexperimenten. De Inca’s legden concentrische terrassen aan, in plaats van rechte, om te experimenteren met plantensoorten op verschillende hoogten. De terrassen staan onder invloed van de wind, die waait van OW in het natte seizoen en van WO in het droge seizoen. De wind reguleert de temperatuur en elk terras heeft dan ook haar eigen microklimaat. Elk dieper gelegen terras is 1 graad warmer. Het diepst gelegen terras is 17 graden warmer dan het hoogst gelegen terras. Slimme jongens die Inca’s. Waren de cirkels boeiend, de zoutwinningsvelden, 10 km buiten Maras, zijn spectaculair.

Ze liggen in een dal, bereikbaar via een steile, onverharde weg. Het zoute water komt uit de bergen en vormt, binnen de met hand gemaakte terrassen, plassen die opdrogen in de zon en wind en het zout afzetten aan de oppervlakte. De velden leveren zout in 3 kwaliteiten. De kleuren zijn bruin, paars en wit. Het witte zout is het duurst. De productie is handwerk. De inwoners van Maras vinden hier hun werk.

Terug naar Cusco, over de hoogvlakte langs bergmassieven waarvan de toppen met sneeuw zijn bedekt, krijgen we nog een streekborrel aangeboden, waarvan je uiteraard een fles kunt aanschaffen. Aan de rand van de stad worden we afgezet. Grote bussen mogen namelijk het oude centrum niet in. Het is kwart voor 3 en nog 1,2 km te gaan naar ons hotel. We besluiten eerst te lunchen, soep met brood. Terug in ons hotel gaan we inpakken, want morgenvroeg vertrekken we naar Machu Picchu.

Machu Picchu  (zie video)                                                                                                                      6-1-2019

Om 5:25 uur vanmorgen worden we door Alexis, onze gids, met een taxi bij ons hotel opgehaald; de 30-jarige Jonathan uit New York zit al in de auto en na een rit van 1,5 uur, de stad uit, door kleine dorpjes en later over een nieuw aangelegde weg door de bergen, komen we aan in Ollantaytambo, keurig op tijd voor de trein naar Machu Picchu, die om 7:45 vertrekt. Machu Picchu is niet bereikbaar met de auto. De overheid wil op deze wijze de Incastad, die slechts 50 jaar geleden werd ontdekt, beschermen. Bij iedere wagon staan 2 stewards die onze tickets controleren en onze plaatsen wijzen, allemaal heel formeel. De reis zal 1,5 uur duren en de trein zal een snelheid bereiken van 30 tot 45 km per uur. Het is grotendeels enkel spoor, dicht langs de rotsen en aan de andere kant van het spoor de wild stromende, roodbruin gekleurde, Rio Urubamba. Alexis, onze gids, geeft ons een flesje Gatorade met een afbeelding erop van Renato Tapia, zodat Hans even kan wegdromen bij zijn cluppie. Twee keer stopt de trein, de 1e keer om de tegemoetkomende trein te laten passeren en de 2e keer bij een hangbrug over de rivier. Hier stappen onder andere Alexis en Jonathan uit, zij gaan vanaf hier lopen, een stevige klim volgens Alexis.

Wij worden op het station van Machu Picchu opgewacht en naar Hostal Viajeros gebracht, nog geen 2 minuten lopen. We krijgen een kamer op de 3e verdieping, die niet veel groter is dan het kleine bed dat er in staat. We slenteren wat door het dorpje en vergapen ons op het centrale plein aan de vele toeristen, we wanen ons in Valkenburg. Veel souvenirwinkeltjes en kippenrestaurantjes, al noemen ze dat hier pollo. Je wordt overal aangehouden en naar binnen gelokt.

We duiken de Baños Termales in. De Aquas Calientes, heilzame warm waterbaden, worden omringd door steile, hoge bergtoppen met fraaie rotsformaties, die mooi en tropisch zijn begroeid. De temperatuur van de baden is respectievelijk 34,36 en 37°C en vooral de laatste is heerlijk om in te liggen. Na een rip off lunch trekken we ons terug op de kamer voor een ‘tukkie, tenslotte hebben we onze 4-daagse Incatrail omgezet in een ‘ouderen reisje’, alhoewel daar ook veel, heel veel, jongeren aan deelnemen! In de trein hadden we er een weemoedig gevoel over, maar het is helaas niet anders. Om 7 uur moeten we ons melden voor het diner en de briefing voor morgen. 

Machu Picchu                                                                                                                          7-1-2019

Om 4 uur op pad gaan om de zonsopgang te zien heeft geen zin, het is het regenseizoen, zegt Alexis. Dus ontbijten we om 7 uur en lopen om half 8 naar de bus, die ons zigzaggend over een onverharde weg, in zo’n 30 minuten 8 km verder en 400 meter hoger brengt. De bussen rijden af en aan over deze smalle weg en moeten soms stil staan of zelfs een stukje terug om elkaar te kunnen passeren. Alleen in de haarspeldbochten is de weg verhard. Boven, bij de ingang van National Parc Machu Picchu, staat voor de ingang een flinke wachtrij, die zich langzaam oplost. De controle is streng, entreebewijzen en paspoorten worden gecontroleerd. Alexis loodst ons en Jonathan naar binnen en na 150 meter klimmen staan we op de eerste terrassen. Onder ons liggen de resten van de stad. Om ons heen rijzen de bergen omhoog, waartussen de zon en de wolken met elkaar spelen. Diep beneden ons kronkelt de donkerbruine rivier. Vanuit het dal stijgen nevels op. Het uitzicht is werkelijk overweldigend. Ruim 500 jaar geleden werd de stad gebouwd als residentie voor de Inca koning. De stad ligt volledig geïsoleerd en is alleen via trails vanuit Cusco, tientallen kilometers verder op, bereikbaar.

De Inca’s hebben de stad hals over kop, op de vlucht voor de oprukkende Spanjaarden, verlaten. Alles van waarde werd meegenomen, zodat dit niet in handen van de Spanjaarden zou vallen. Daarna is de stad door de jungle overwoekerd en pas weer in het begin van de vorige eeuw herontdekt door de Amerikaanse archeoloog Bingham. Hij ontwikkelde veel hypotheses, die in de wetenschap later zijn bestreden of weersproken. Op archeologische onorthodoxe wijze liet hij de jungle verwijderen door deze in brand te steken. Vol passie en liefde vertelt Alexis zijn verhaal over de Inca’s, de stad Machu Picchu en de natuur, waarbij de stad voor ons tot leven komt. Hij prikkelt ons met zijn verhalen over de bouwkunst en hoe de Inca’s zich weerden tegen aardbevingen. Hij laat ons de plaats zien waar de lama’s werden geofferd aan de berggoden. Altijd zwarte lama’s, die werden vastgebonden en waaruit door de hoge priester de lever werd verwijderd om aan de hand van de vorm en verkleuring hiervan te kunnen vaststellen hoe rein en zuiver de lama als offer voor de berggoden was. Door de Inca’s onderworpen volkeren bouwden de terrassen, zij moesten belasting betalen in de vorm van arbeid en werkten 2 á 3 maanden tegen kost en inwoning in de stad. Het was zwaar werk. De granieten stenen moesten worden geplaveid en met minimale middelen, zoals houten hefbomen, touwen en spierkracht, gestapeld. Als de stenen exact pasten, dan was het een tempel of een verblijf van een hoogwaardigheidsbekleder. Muren van losser gestapelde stenen waren gepleisterd. De daken waren van riet. De gebouwen telden 1, 2, 3 verdiepingen. Via een ingenieus stelsel van aquaducten werd de stad van vers water voorzien. De Inca’s hadden een kleine elite, die werden beschermd door zorgvuldig, op fysieke- en geestelijke kenmerken geselecteerde krijgers, die uiteraard ook privileges genoten. De Inca’s ontfermden zich over de mooie, jonge meisjes, die apart opgroeiden en werden onderwezen in de taken van een vrouwen, zoals weven en koken. Wanneer ze volwassen waren, werden ze uitverkoren als concubine van de hoogste Inca.

In de stad bevindt zich ook de tempel van de Heilige Condor. Op de grond ligt een steen in de vorm van een snavel, waarachter twee rotsen oprijzen die de vleugels van de condor voorstellen. De doden werden hier, ontdaan van hun ingewanden en behandeld met specerijen, in de tempel bijgezet om vervolgens naar het hiernamaals gebracht te worden. Ruim 3 uur hangen we aan de lippen van Alexis. We zijn overweldigd door de indrukken. Het complex wordt goed beschermd en is slechts te voet of per trein/bus bereikbaar; de grotten zijn niet meer voor publiek toegankelijk. De Overheid, net als Alexis, is zich hier terdege bewust van de schoonheid en de waarde van dit complex. Alexis raapt zelfs een stukje papier en een achteloos door een bezoeker neergegooid waterflesje op; arbeiders zijn bezig met het verwijderen van onkruid en mossen tussen de stenen.

Machu Picchu, een schitterende ervaring, die we voor geen goud hadden willen missen. Als je oog in oog staat met de sporen van hun cultuur, dan vraag je je af hoe ze dat allemaal hebben bereikt. Als je je daarin verdiept, valt op dat de Inca’s een dunne laag elite hadden die bevoorrecht waren. Ze hadden in de loop der tijd honderden volkeren onderworpen, die belasting moesten betalen, veelal in de vorm van arbeid in steden, zoals hier in Machu Picchu. Het was zwaar werk, de stenen polijsten, passend maken en stapelen. Ook in deze cultuur was dus sprake van een kleine bovenlaag, die goed kon leven door de onderlaag uit te buiten. Je ziet de geschiedenis herhaalt zich. Ze bouwden zelfs muren om indringers buiten te houden. Waar zien we dat nu nog meer! Dus als je je nu vergaapt aan deze schoonheid, besef dan wel hoe die tot stand is gekomen en extrapoleer dat naar onze tijd. Kijk naar de verschillen in inkomens en welvaart in de huidige tijd. De Spanjaarden vernietigden de Inca’s en hun cultuur, niet alleen omdat ze beter bewapend waren, maar mogelijk ook omdat de onderworpen volkeren hun kans schoon zagen. En zien we dat heden ten dage ook niet om ons heen? In de kielzog van de veroveraar kwam de Clerus, die het enige ware geloof kwam brengen, niet zonder geweld. Opnieuw, zien we dit ook vandaag de dag niet dagelijks in de media!

Met de bus keren we terug naar het dorp, waar we in Hostal Viajeros voortreffelijk lunchen. Om kwart voor 3 stappen we op de trein die ons terugbrengt naar Ollantaytambo. Het busje zet ons om half 7 bij ons hotel in Cusco weer af.

Cusco                                                                                                                                         8-1-2019

Uren zijn we bezig, maar dan hebben we het onder controle, tenminste, dat hopen we. We boeken een 7-daagse trip naar het Parque Nacional del Manú, in het Amazonegebied, morgenochtend om 5 uur worden we opgehaald. We boeken een vlucht van Cusco naar Lima, voor 16 januari en stappen diezelfde dag om 14:45 in de nachtbus naar Máncora, waar we op de 17e zullen aankomen. Nu alleen nog een hotel boeken en dan zijn we tot de 20e januari onder de pannen. Bij El Marquez de San Francisco, één van de vele marktjes, vindt Hans een mooie poncho en na wat afdingen wordt hij daarvan de gelukkige eigenaar. Ook kopen we nog een mooie lama voor ons ‘Kabinet der Grensverleggers’ en natuurlijk ook één voor ons kleine vriendinnetje, die ondanks haar 10 jaar, nog steeds gek is op knuffels.

Door een mooie oude stadspoort wandelen we naar San Pedro, de grote overdekte markt. Vier rijen dik zitten dames op verhoginkjes met hun fruit en de één na de ander roept en prijst haar sapjes aan. Zo ook bij de kaas, het brood, de granen, noem maar op. Het laatste gedeelte van de hal is een enorme ‘vreetschuur’ waar je voor een appel en een ei kan eten. Het valt nog niet mee om een plekje te vinden. Wij delen een kippensoep met noodles en een bord rijst met groente en kip, totaal 6 Sol (nog geen € 1,50) en het smaakt prima. De lucht boven ons kleurt bijna zwart en we besluiten terug te keren naar ons hotel. Het is goed zo, er moet toch altijd wat overblijven om naar te verlangen. Eenmaal terug in ons hotel barst het onweer los en komt de regen met bakken uit de hemel zetten, zelfs het licht valt uit en we zitten uren zonder stroom.

Parque Nacional del Manú