De Azoren (Portugees: Açores) vormen een archipel in de Atlantische Oceaan die samen een autonome regio van de republiek Portugal vormen. De eilanden behoren tot de Europese Unie.
De archipel bestaat uit negen eilanden, acht bewoond en één onbewoonde (samen de Formigas Bank genoemd) met een totale oppervlakte van 2247 km². Ze tellen ca. 250.000 inwoners. Het parlement zetelt in Horta op Faial. De grootste stad, Ponta Delgada, ligt op het oostelijke eiland São Miguel.
De Azoren liggen op een afstand van 1370 km van het Iberisch Schiereiland en op circa 2341 km van het Amerikaanse vasteland (1934 km naar het eiland Newfoundland, behorend tot het Amerikaanse continent).
Of de Azoren in de oudheid menselijke bewoning hebben gekend, staat nog ter discussie. Vondsten op Terceira en enkele hypogea (ondergrondse tempels of tomben) op Corvo, Santa Maria en Terceira van megalithische aard lijken te wijzen in die richting.
Vermoedelijk waren Vikingen in de 8e eeuw de eerste bewoners.Vanaf omstreeks 700 is er bewijs voor de aanwezigheid van vee en voor het stichten van bosbranden om weides te maken. Archeologische, genetische en ecologische sporen wijzen in de richting van de Noormannen, die ook over de nodige zeemanskunst beschikten. In de 10e en de 11e eeuw was de bewoning zeker permanent. Deze menselijke aanwezigheid zou ook verklaren waarom de Azoren lijken voor te komen op een aantal oude kaarten, zoals de Medici-atlas uit 1351.
Begin 15e eeuw werden de Azoren ontdekt door de Portugezen. Zij beschreven een met bossen overdekt, onbewoond land. Voortgaand op een unieke notitie op een kaart van Vallseca, was de eerste die er kwam mogelijk Diogo de Silves in 1427. Zekerder en officiëler was de aankomst van Gonçalo Velho Cabral, een scheepskapitein varend in opdracht van de Portugese prins Hendrik de Zeevaarder, in 1432.
Vanwege de kolonisten uit het graafschap Vlaanderen die in de vijftiende eeuw voor het bevolken van de eilanden werden aangetrokken, werden de Azoren tot in de zeventiende eeuw ook wel Vlaamse eilanden genoemd, alhoewel de eilanden altijd Portugees gebleven zijn. Zo werd op 1 januari 1451 de nederzetting Vila da Praia op Terceira gesticht door een zekere Jacob van Brugge. Ook nu nog zijn er op de Azoren vooraanstaande families (bijvoorbeeld de familie “de Bruges”) die hun geschiedenis op dergelijke kolonisten laten teruggaan. Ook de windmolens, vooral op Faial, werden door Vlamingen geïntroduceerd.
Koning Filips II, tevens graaf van Vlaanderen en heer der Nederlanden, wist in 1580 ook koning van Portugal te worden. De Azorianen bleven zich lang hiertegen verzetten; intussen was ook in het moederland de Nederlandse Opstand losgebarsten. In 1583 stuurde Filips II, als kersvers koning van Portugal, zijn gecombineerde Spaans-Nederlandse vloot om zijn gezag over alle Portugese gebieden te doen gelden en om Franse (= Vlaamse) handelaars te verjagen.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog bleef Portugal neutraal en daarmee ook de Azoren. In 1943 dreigden de Britten om de Azoren in te nemen, vanwege hun strategische ligging in het kader van de Slag om de Atlantische Oceaan. Zo ver kwam het niet doordat António de Oliveira Salazar, de minister president van Portugal, de Royal Air Force en Royal Navy toestond om de eilanden te gebruiken.
In 1976 werden de Azoren een autonoom gebied binnen Portugal (bron: Wikipedia)