Versalir

8 juni 2015

Vandaag rijden we naar ons laatste adres in IJsland, Versalir, Ljosafossstöd 36. Onderweg maken we 2 stops. De 1e bij Dyrhólaey, een in zee uitstekende kaap. De kaap zelf is vanwege het broedseizoen gesloten. Onophoudelijk beukt de zee op de rotsen en slaan de golven stuk op het zwarte strand. In de rotswanden nestelen zich Drieteenmeeuwen. We zien de opening, waardoor bij goed weer boten kunnen varen. Nu regent het, de regen slaat met striemen in ons gezicht. Wat een verschil met gisteren!

De 2e stop maken we bij het bezoekerscentrum Eyjafjallajökull in Porvaldseyri. Na weken lang gerommeld te hebben, ontwaakte de vulkaan onder de Eyjafjallajökull in het vroege voorjaar van 2010, na 200 jaar rust. De uitbarsting, de lavastroom, het gesmolten gletsjerwater, dat zonder pardon haar weg naar beneden zocht en alles meenam wat haar tegenhield, is gefilmd. Prachtig, maar ook beangstigend om te zien. Je staat volkomen machteloos. De hoofdpersonen in de film zijn een boerderij en haar bewoners. De lavastroom meed hen, de waterstroom kon, door het aanbrengen van tijdelijke dijken, in goede banen geleid worden. Uiteindelijk moesten ze wijken voor de stofwolk die alle zuurstof uit de lucht verdrong. Ruim 500 mensen werden geëvacueerd. Dieren werden achtergelaten in de stallen. Toen ze na 1 dag terugkeerden op de boerderij, was alles onder een dikke laag stof bedekt. Dezelfde stof speelde in Europa en de VS het vliegverkeer parten. Honderdduizend vluchten werden gecanceld en enkele miljoenen passagiers strandden,zo ook Jaap en Ans in Madrid.                                                                                      Overal op IJsland zijn in de bodem sensoren aangebracht, die continu het gedrag van de ondergrond meten. Op IJsland komen 130 vulkanen voor. Regelmatig zijn er bevingen en IJsland drijft in het westen uit elkaar, van 2 cm tot zelfs 1 meter per jaar. De sensoren worden gevoed door zonnecollectoren. De meest recente uitbarsting is goed gedocumenteerd. Er bestaan prachtige beelden van.

Omdat ons huisje in the middle of knowhere ligt, doen we eerst inkopen in Selfoss, eten en drinken. Het gaat steeds harder regenen. Nu stormt het en slaat de regen stuk op ons huisje.

We hebben een prachtig huisje, zo goed als nieuw. Helaas werkt de thermostaat in de woonkamer niet, de loodgieter komt morgen, maar de houtkachel maakt alles goed. An heeft gewassen. Tijdens het centrifugeren trilt de vloer en het glaswerk in het keukenkastje.

9 juni 2015

IJsland drijft uit elkaar. De breuk wordt groter. Nu kun je nog tegelijker tijd met 1 been op de 2 continenten Europa en Amerika staan. We zijn in de ‘Efteling’ van IJsland, Pingvellir. Met bussen vol worden ze aangevoerd. Ze verspreiden zich over de vlonders, vergapen zich aan de watervallen en laten zich tegen de achtergrond van de breuk fotograferen.

Het waait en regent, anders was het wellicht nog drukker geweest. Aan het eind lossen de toeristen op. We wagen ons buiten de begaande paden en ervaren de breuk nu heel anders, avontuurlijke, grilliger, spannender. Pingvellir was in de 9e en 10e eeuw de plaats waar de inwoners van IJsland zich regelmatig verzamelden om wetten te vervaardigen, recht te spreken, spelen te organiseren en te feesten. Gruwelijke saga zijn over deze plek bekend, zoals het verhaal dat zwangere, ongehuwde vrouwen in een zak in de rivier werden gegooid, vermoedelijk fabeltjes, omdat hun gemeenschap gebaseerd was op vertrouwen, ondanks de hïerarchie, die er wel degelijk was. Het vertrouwen is er nu ook nog steeds, deuren staan open, materialen staan op straat, sleutels zitten in het contact van geparkeerde auto’s. Pingvellir is een Nationaal Park, zonder noemenswaardige bebouwing, met uitzondering van een kerkje en vier geschakelde huisjes daarnaast, waarin onder meer de parkopzichter woont. De kerk wordt bewaakt door een minzaam glimlachende, gezette, overgebleven spinster, die bereid is elke vraag die we hebben te beantwoorden.

Het zomerverblijf van de President is in vlammen opgegaan, met de President en zijn gezin erbij. Het verblijf is nooit herbouwd. Een gedenksteen houdt de herinnering levend, IJsland was en is nog steeds een democratie. Eind 9e eeuw hadden sommige IJslanders 2 weken nodig om Pingvellir te bereiken, onder soms barre omstandigheden. Ze trokken dwars door het land. Hoe zouden zij de vulkaanuitbarstingen en aardbevingen beleefd hebben? De toorn van God? Officieel is niet bekend waarom ze daar, in Pingvellir, bij elkaar kwamen, maar waarschijnlijk omdat het er vlak en groen is, het vee kon weiden en er hout was voor het vuur. Na Pingvellir rijden we rond het meer, doen boodschappen en drinken koffie met gebak in Selfoss.

Tijdens de borrel en het diner (voorgerecht én hoofdgerecht, bereid door Jaap, Ans en An), wordt de Tub in gereedheid gebracht. De Tub wordt geleegd en opnieuw gevuld met water met een temperatuur van 60°C. Als de temperatuur is gezakt tot 45°C, dompelen we ons onder. Na afloop zijn we allemaal rood aangelopen en zweten we na in onze pyama’s op de bank. Vanavond doet de verwarming het gelukkig weer. Vanmorgen, toen we op het punt stonden te vertrekken, kwamen de loodgieters. Ze hebben het water bijgevuld en ervoor gezorgd dat het warme water ook de vaste radiator in de woonkamer bereikt.                         De weersvoorspellingen voor de komende dagen voorspellen niet veel goeds. Overmorgen gaan An en ik naar de Blue Lagoon, we hebben gereserveerd en een extra auto gehuurd.

10 juni 2015

De wolken hangen laag. De bergen zijn aan het zicht onttrokken. Nevelsluiers trekken over het land. Het regent voortdurend, niet hard maar zeikerig. Ook de natuur is van slag, midden in de nacht zingen de vogels nog steeds. Het leven in deze tijd van het jaar is hier volcontinue, 7 dagen per week, 24 uur per dag. Alleen als de bewolking laag hangt, schemert het. Als de vogels zwijgen is het doodstil. Voor Randstedelingen is dat wennen. Elke dag en elk moment van de dag horen we geluiden. De stilte hier is net een moderne symfonie, alleen doorbroken door de zang en het gekwetter van de vogels.                                We gaan naar de Geysir, maar onze eerste stop is Laugarvathnshellar. In de eerste decennia van de vorige eeuw vestigden zich achtereenvolgens twee jonge stellen in deze grote grot. Het eerste stel, Indridi & Gudrún, bleef er één jaar en breidden de grot uit. Het 2e stel, Jón & Vigdís, verbleef langer in de grot en kregen hier een dochter. Hij was meubelmaker. Vanuit hun grot hadden ze een weids uitzicht, maar het verblijf was verre van romantisch, zomer en winter, in weer en wind en de naaste buur op vele kilometers afstand.

Als een spiegel is het wateroppervlak van de Geysir. Hij is gedoofd, zelfs met zeepsop is hij niet meer te activeren. Alleen de Strokkur spuit nog, en hoe! Onregelmatig komt de geiser tot leven, eerst trekt hij samen, het peil daalt om daarna stoom af te blazen. In enkele seconden is het gebeurd en 4, 6 of soms 7 minuten later herhaalt het tafereel zich. De andere geisers borrelen slechts, mooi gekleurd door de opgeloste mineralen. Van alle bronnen en beekjes slaat de stoom af. De geiser Strokkur wordt van alle kanten omzoomd door mensen met film- en fototoestellen in de aanslag. Het valt niet mee om op het juiste moment af te drukken. Geysir heeft zijn naam gegeven aan alle geisers in de wereld, waarvan er overigens niet veel zijn.

Vanaf de heuvel die we beklimmen, kijken we neer op het terrein en op de verre omgeving. Hier en daar breekt de lucht. De toppen van de bergen komen vrij.

Ik probeer mij een voorstelling te vormen van de kracht die bij Gullfoss onafgebroken vrij komt. Gelukkig is Sigridur Tomasdottir er in geslaagd deze adembenemende waterval te behouden. Vanaf drie niveaus kun je de val van het water bekijken, van boven, op gelijke hoogte en halverwege. Op de laatste locatie sta je halverwege de val, te midden van het natuurgeweld. Je voelt je heel nietig.

In Selfoss doen we boodschappen en huren een kleine Honda met automaat. Morgen gaan we naar de Blue Lagoon en An rijdt. We zijn benieuwd en willen bijtijds op pad. Voor ik ga slapen, loop ik nog even naar buiten. De bergen steken scherp af tegen de lucht, beter dan vanmorgen. Blijft vreemd, het is net 12 uur geweest.

11 juni 2015

De tijd vliegt. Nog maar 2 volle dagen op IJsland.                                                                         Terwijl Jaap en Ans rijden naar Eyrarbakki, de oudste haven van IJsland, een leuk vissersplaatsje, en daar The House at Eyrarbakki bezoeken, een uit 1765 daterend huis van de toenmalige gouverneur van Denemarken en het maritiem museum om vervolgens via de kust te rijden richting Hekla, een vulkaan, maar helaas bereiken ze niet de top vanwege de laaghangende bewolking, zoeft onze Honda over het asfalt. De 1e stop is Strandarkirkja, een schattig kerkje, achter de dijk in niemandsland. Deze kerk was voor de vrouwen van de vissers, die hier hun offers brachten voor de behouden terugkeer van hun mannen. Alle kerken op het platteland zijn klein. Hoeveel mensen zouden een dienst bijwonen? Hoeveel kerken zou één predikant bedienen.

In de baai van Herdisarvik staat een huis, voor het laatst bewoond door de dichter Einer Benediktsson en zijn vrouw. Zij hield schapen en rookte zalm, die ze verkocht aan de dorpelingen in de buurt. Ze woonden van God en iedereen verlaten. Hij liet zich inspireren door het land en de natuur.

Eitt bros – getur dimmu í dagsljós breytt,
sem dropi breytir veig heillar skálar.
Pel getur snúizt vid atord eitt.
Adgát skal höfd í naerveru sálar.
Svo oft leyndist strengur í brjósti, sem brast
vid biturt andsvar, gefid án saka.
Hve idrar margt líf eitt augnakast,
sem aldrei verdur tekid til baka.
-Úr Einraedum Starkadar
 
Vid spor hvert um Bifröst, ad Heljar hyl,
til himins vor tunga bjó vördu.
Pú last – petta mál med unad og yl
Yngdan af stofnunum hördu.
-Ég skildi, ad ord er á Íslandi til
Um allt, sem er hunsad á jördu.
-Úr Módir min.
 
Til pín er mín heimprá, eydimörk ógna og dýrdar,
ásýnd af nordursins skapi í blídu og strídu.
Hjá pér eru yngstu óskir míns hjarta skírdar.
Útsaer – pú berm ér lífsins sterkustu minning.
-Ég sé pig hvíla í hamrafanginu vídu;
ég heyri pig anda djúpt yfir útskaga grynning.
Ofsinn og mildin búa pér undir bránni;
pú bregdur stórum svip yfir dálitid hverfi,
par lendingarbáran kvedst á vid strenginn í ánni,
en upplit og vidmót fólksins tekur pitt gervi.
-Úr Útsaer.

Om mij heen zwemmen mensen met witte gezichten, schouders en sommigen zelfs met wit bovenlijf. De witte klei bezorgt je een perzikhuidje. An waagt zich er ook aan, ik zie er van af. De klei valt moeilijk te verwijderen. Het water voelt gewelddadig aan, tegen de 40°C. De damp slaat er van af. We maken ook nog gebruik van de sauna en (An) het stoombad. Heel ontspannend.

Verkwikt en verfrist rijden we naar de Brū Milli Heimsálfa (Bridge between Continents). Het ontwerp is fraai en verrassend. Je loopt denkbeeldig van Europa naar Amerika, of andersom. Bij Gunnuhver pikken we nog een stoombad mee. Het is een uitgestrekt solfatarenveld, met warm waterbronnen

Vandaar volgen we de kust terug naar Selfoss, terwijl in het oosten een prachtige regenboog zich ontvouwt. De Blue Lagoon overtrof mijn verwachtingen. Het is een mooi, schoon, goed onderhouden complex, niet te druk en uniek in zijn soort. Eén van de 25 wereldwonderen. Het is een sensatie om in het water te drijven. De landschappen onderweg zijn een lust voor het oog, de aardkleuren en de grillige vormen vervelen nooit. De weg slingert door gebroken, over elkaar heen gekantelde, gestolde lava, begroeid met mos. Het strand is van zwart zand, zoals alle stranden van vulkanische eilanden. ijsland (2442)De goden waren vandaag met ons, het was droog, van tijd tot tijd zon en ’s morgens zelfs windstil. De temperatuur was heerlijk. Later in de middag stak een frisse wind op, zodat we in Selfoss, wachtend op Jaap en Ans (of zij wachtend op ons!) weer diep moesten wegduiken in onze fleecetruien en jassen. Vanaf Selfoss, terug naar ons huisje, regende het zelfs!

12 juni 2015

Onze laatste dag op IJsland. Op weg naar Selfoss vanaf Vik zijn we de Seljalandsfoss zonder op te merken voorbij gereden, alhoewel deze op onze bucketlist stond, omdat je er achter langs kunt lopen. We hadden niet omgekeken! Normaal een goede eigenschap, maar hier pakt het toch verkeerd uit. Deze waterval en de Gljufrafoss, 500 m verderop, liggen niet of nauwelijks in je gezichtsveld als je op de N1 naar Selfoss/Reykjavik vooruit kijkt. Beiden zijn spectaculair, de 1e omdat je, zoals gezegd, achterlangs kunt lopen, waarbij je zeiknat wordt van de nevel. Het valt niet mee opnamen te maken door de waterdruppels op de lens. De 2e omdat je in een nauwe kloof staat, bijna onder de waterval. Ook hier houden we het niet droog. Je kan naar boven klimmen over een glibberig pad, voorzien van touwen en kettingen waaraan je je vast kan houden. Boven schijn je helemaal een spectaculair uitzicht te hebben, maar vanwege de moeilijkheidsgraad zien we er van af. Bij de Seljalandsfoss beleven we nog een romantisch moment: een heuse bruiloft, man in smoking, vrouw in witte jurk, priester in beige gewaad en een fotograaf. Ze heeft het in haar mooie bruidsjurk zichtbaar koud.

Na afloop gaan we op souvenirsjacht, stenen voor Thijmen en schapenwollen schoentjes voor de kerstbaby van Suus en Teun. We eten, heel vies, in Selfoss. Een onbestendige, gefrituurde vogel, die volgens onze serveerster, niet kan vliegen. Eldud ad haetti Kentuckybūa med frönskum, of wel Kentucky style qual with fries, of wel een kwartel!

We kopen in Selfoss nog een fles gekoelde witte wijn. Het is stervensdruk in de drankenwinkel. Drank is populair op het koude, winderige, natte IJsland. Veel drankenwinkels zijn er echter niet. Bij de supermarkt kun je alleen licht bier kopen.           Ons laatste avondje in de Tub schiet er bij in, de temperatuur van het water is 37°C. Te laag, en ondanks het toevoegen van warm water, krijgen we de temperatuur niet omhoog. Jammer!

Vannacht moeten we om 3 uur op. We vertrekken om 4 uur, we moeten de auto aftanken en nog inchecken. Het vliegtuig vertrekt 10 over half 8, plaatselijke tijd. We hebben onze tassen ingepakt. Een tas met vuil- en een tas met schoon goed. Opnieuw hadden we weer teveel bij ons.                                                                                                                                   Tijdens ons kwarteldiner speelt IJsland thuis tegen Tsjechië, Turkije uit tegen Kazachstan en Nederland uit tegen Letland. Nederland, IJsland en Turkije winnen (0-2, 2-1 en 0-1). Nederland staat 3e in haar poule. De nrs. 1 en 2 plaatsen zich rechtstreeks. De achterstand op Tsjechië is 2 punten, op IJsland 5.

13 juni 2015

De wekker loopt om 3 uur af. De zon komt al op, de lucht kleurt paars/rood. Het is mooi weer. In de verte zien we de besneeuwde en beijsde bergen.

We maken ons op voor het vertrek. De rit naar de luchthaven duurt 1,5 uur, aftanken en auto inleveren. Geen schade. In de kleine vertrekhal is het druk. Alles en iedereen krioelt door elkaar. An en Ans hebben al ingecheckt. Het duurt even, maar de rij loopt gestaag door, voordat we de koffer kunnen afgeven. Na de controle besteden we de laatste Kronen (€ 1,- = 144-153). We boarden als één van de laatsten bij Gate 12, Icelandair vlucht 500, vertrek 07:40. De vlucht gaat snel, omdat ik vlak na het opstijgen in slaap val en pas vlak voor het landen wakker word. Nu zitten we in de Intercity Direct (Fyra) van 13:39. We zoeven naar Rotterdam CS. We zijn bijna thuis, terug met de trein naar Schiedam CS en dan met bus 54 naar de Lange Nieuwstraat. Het is bewolkt, 20°C. Het mooie weer is hier voorbij.

Op naar ons volgende avontuur ….

De grensverleggers